Na súa arquitectura súmase o edificio colexial do século XVI ao que se engade, nos momentos postremeiros desa centuria, a chamada Torre do Reloxo. Despois, co inicio do século XVIII, engadiráselle, cara ao lado sur, un novo espazo dedicado a hospedería. Xa nos anos medios do século XIX, en tempos do lembrado reitor Viñas, disponse un xardín botánico -hoxe aberto ao público- na parte posterior deste conxunto universitario que verá, no século XX, como se acurta tal espazo axardinado na súa parte setentrional para situar aí unha nova á que se destina actualmente a depósito de fondos bibliográficos universitarios.

A Facultade de Ciencias (agora de Química) levántase na chamada “Residencia”. Encoméndaselle a Jenaro de la Fuente (1961). En certo modo, o arquitecto presenta esta portada evocando a do edificio da Universidade, do que proviña o grupo presidido por Minerva, hoxe aquí situado tras ser retirado do seu lugar orixinal e pasar por diferentes espazos. Ten en conta tamén o estilo ao que responde en xeral a urbanización da “Residencia”, tan vinculada á súa persoa. Foi José Ferreiro quen, seguindo o disposto pola Xunta de Obras da Universidade, levou a cabo este grupo escultórico (1803).

A parte inmediata do teito do Paraninfo universitario compostelán, obra de Fenollera, parece relacionar Filosofía e Dereito, Ciencia e Medicina, e as Letras e a Farmacia, seguindo os doutoramentos daquela época nesta Universidade.

Así, a representación da Filosofía sostén un libro que di na súa portada: “A. BRAÑAS. M.- Filosofía del Derecho- Santiago- 1900”; deste xeito súmanse ambos os estudos. Filosofía e Dereito, ascende cara ao lugar no que pode verse un triángulo luminoso, símbolo que pode relacionarse coa Divindade pero que tamén cabe recoñecer como un Delta luminoso propio da masonería.

O teito do Paraninfo presenta tres representacións relacionados con Fenollera. A máis afastada da presidencia titúlase a Poesía, a Música e a Pintura. Na súa parte supostamente máis baixa do ceo desenvólvese unha representación das Artes -a escultura e a pintura-. Tamén, e nunha posición intermedia, móstrasenos, pensativa, unha representación da Poesía. Na parte supostamente máis elevada represéntase a Música a través dunha arpista.

A selección desta temática ben pode contar con fontes propias da masonería. Tanto a representación da Música como a da Poesía e a Pintura aparecen coas súas cabezas cubertas con coroas de loureiro, atributo de Apolo, do poeta, da virtude, da sabenza personificada e tamén das Artes Liberais.

Esta pintura central, e de maiores dimensións do teito do Paraninfo universitario compostelán, débese a Fenollera. Disponse nun espazo intermedio entre o ocupado polo profesorado e o alumnado. Está presidida pola imaxe sedente de Minerva ante a que se mostra unha muller vestida de verde, que simboliza a propia universidade galega.

Na parte do profesorado, o que se testemuña é o seu recoñecemento. Por iso, cara a aí oriéntase un xenio portando un diploma ou título que ofrece un bonete de doutor. Cara ao alumnado, en cambio, envíanse libros.

O favor outorgado por Montero Ríos á Universidade compostelá propiciou a construción da Facultade de Medicina que se erixe entre 1905 e 1922 atendendo a trazas de Fernando Arbós y Tremanti, nunha localización inmediata ao Hospital Real. A súa portada, de carácter ecléctico, está presidida por un relevo concibido en mármore e que inclúe un tímpano no que se nos mostra unha operación cirúrxica practicada sobre o corpo dunha muller. É obra de Ramón Núñez, escultor vinculado a este centro e autor que realizara previamente o programa iconográfico da portada da Real Universidade.

A ampliación da Real Universidade, cun andar máis, outorgoulle un novo sentido á súa portada. Así a orixinaria -que segue a opción proposta por José Pérez Machado en 1799, con esculturas de José Ferreiro (1803)- é alterada desde o proxecto datado en 1889 e asinado por Ricardo Velázquez Bosco, levado a cabo entre 1894 e 1906. No relativo a esta portada cabe supoñer un papel relevante do propio Montero Ríos como mentor, en tanto que será Ramón Núñez quen se encarga do programa escultórico, datado en 1902.

Un relevo alusivo a Minerva -ou “a Sabenza coroando a mocidade estudosa”- , entre medallóns que nos mostran a Diego de Muros e Alonso de Fonseca, acompáñase de figuras en pé que representan a Lope Gómez de Marzoa, Álvaro de Cadaval, Conde de Monterrey (Manuel Acevedo y Zuñiga) e Juan de Ulloa. Todo isto coróase co escudo real entre portadores.

Esta portada procede do Hospital Vello, sito na Acibecharía, que se utilizará tamén para tarefas colexiais auspiciadas por Alonso III de Fonseca. En 1522 a súa advocación é a do “Glorioso Apóstolo Santiago o Maior” quen se presenta a un lado desta portada, tendo á súa beira a Xoán Evanxelista, o seu irmán, e a Francisco de Asís. Enfronte están Pedro, Paulo e Domingo de Guzmán.

As armas dos Fonseca, termadas por un anxo, valen como asento á figura da Virxe, que centra o tímpano entre o arcanxo Miguel e santa Catarina. Na arquivolta, culminada por unha representación de santa Ana, tamén se representan as santas María Salomé, María Cleofás, María Magdalena e Lucía, ademais de doutores -Xerome, Agostiño, Gregorio Magno e Ambrosio- e de diáconos -Lourenzo e Estevo-. O nome de Colexio de San Xerome será o que teña a partir de 1555.

Esta sala rectangular, disposta na planta baixa dun edificio colexial, tivo como primeira función a de ser, a partir de 1665, unha capela á que asistían os vinte e catro colexiais aquí residentes presididos por un vicerreitor. Entre 1735 e 1745 faría as funcións propias para a consecución de graos, algo que previamente se facía na Catedral, na chamada capela de don Lope de Mendoza.

O colexio é suprimido como tal en 1840 e é agregado á Universidade, o que o levou naquel momento a quedar baleiro. No ano 1849, por Real Orde, créase a Escola Normal Superior da Universidade Literaria de Santiago, o que levará a que esta planta baixa se reservase ao ensino de nenos, en tanto que os estudos de Maxisterio se facían na primeira planta.

Ao converterse en 1975 en Reitoría, a este espazo outórgaselle a función de Sala de Claustros. Isto levou a incorporar a este lugar a recreación dun retablo e ambón, á colocación do cadeirado reitoral e a completalo con distinto mobiliario: esculturas, pinturas, vidreiras e alfombras. Desde os anos 1979-1980 denomínase Salón de Graos.