Obra encomendada pola USC á pintora viguesa Menchu Lamas, con motivo da celebración en 2023 do centenario do Seminario de Estudos Galegos. Trátase dunha versión actualizada dos tradicionais "vítores" universitarios, sendo esta a primeira ocasión na que a USC lle dedica un vítor, non a unha persoa, senón a todo un colectivo.

Asorey naceu en Cambados e viviu en Santiago de Compostela desde 1918, ano no que obtén a praza de escultor anatómico da Facultade de Medicina. Neste caso, o vítor parte dun retrato obra de Felipe Criado, datado en 1957. Preséntao no seu obradoiro, con Compostela como fondo. Convértese en vítor en 1969, en razón do enmarcado que recibe, engadíndoselle un texto: “Francisco Asorey/Escultor anatómico de esta Universidad/ (1889-1961)”, seguindo criterios de Ramón Otero Túñez, decano da Facultade de Filosofía e Letras.

Débese a Felipe Criado o retrato de Ramón María del Valle Inclán, tamén ultimado como vítor. É o resultado dunha proposta realizada polo decano da Facultade de Filosofía e Letras, Otero Túñez, en 1967 con motivo do centenario do nacemento do escritor, cun enmarcado similar ao do cadro de Asorey. Neste caso ten “…unha placa de metal, gravada por Mayer, Valle Inclán/ Alumno desta Universidade/ 1866-1936”; refírese aos seus estudos en Dereito entre 1885 y 1890. Estamos, tamén aquí, ante un retrato que atende a expoñer, sobre un fondo neutro, a individualidade do personaxe co complemento dunha mesa e duns libros, alusivos á súa actividade literaria.

Ramón Otero Pedrayo (1888-1976) estudou Dereito e Filosofía e Letras na Universidade de Santiago onde ocupou a cátedra de Xeografía ata 1958, ano no que se xubila. O seu vítor parte dun retrato seu de xuventude, pretendéndose quizais con isto remitirnos ao dun tempo anterior á Guerra Civil e, polo tanto, aos anos nos que a súa obra se moveu nuns maiores ámbitos de liberdade. O vítor en cuestión está asinado: X. Martiño- 1996 e conta co correspondente epígrafe. Fíxose no marco das celebracións do V Centenario da Universidade compostelá.

O vítor de Alfredo Brañas (1859-1900),  obra do pintor Francisco Luis López Carballo,  tivo que ser realizado pouco despois de 1956. Neste caso o retrato non está incluído explicitamente nun medallón, pero a súa forma, en certo modo, suxíreo; leva a muceta vermella, propia do Dereito, así como a medalla de doutor. Seguindo o habitual, complétase a composición cunha ambientación. No fondo pode verse, recortado nun ceo azul,  un conxunto de arquitecturas e guindastres, así como uns hórreos, aludindo así a dúas caras do traballo de Galicia -unha vinculada ao mundo campesiño e a outra ao industrial, máis propio do mundo urbano-. Complétase cunha epígrafe.

É obra de Manuel Rodríguez, a datar en 1889. Presídeo unha Minerva sedente que está impoñendo unha coroa a un marmóreo busto clásico que nos mostra a Antonio Casares (1812-1888). Ante dito soporte está o escudo da Universidade. Diverso instrumental alude ao seu quefacer como químico e farmacéutico, así como en relación coa medicina. Tamén, ante a masa nebulosa sobre a que se asenta a deusa Minerva, pode verse unha barreta azul -alusiva aos seus estudos de Filosofía-. Todo o que está á dereita de Minerva representa a Universidade de Compostela. Móstrase tamén unha representación da Historia e un epígrafe.

Benito Ramón Hermida naceu en Santiago, (1736-1814). Foi colexial de Fonseca e era coñecedor de diferentes linguas como o francés, inglés, italiano, alemán ou grego. O seu vítor, disposto orixinariamente no Colexio de Fonseca, conxuga ata tres motivos sostidos cada un deles por nenos espidos. Na parte superior preséntase un escudo, en pequeno tamaño, que cabe relacionar coa propia Universidade e que neste caso presenta no seu centro o cáliz propio de Galicia. O centro do vítor está ocupado por outro escudo vinculado con quen é así honrado e ao que responde este tema heráldico. Tamén pode verse unha terceira representación que corresponde á dun vítor, así como unha extensa lenda alusiva ao personaxe.

A Facultade de Ciencias Políticas e Sociais, seguindo a estela da conmemoración do V Centenario, no ano 2000 encomendoulle a Xurxo Martiño, autor dos últimos vítores realizados, un de grandes dimensións dedicado ao licenciado en Medicina, Alfonso Daniel Rodríguez Castelao (1886-1950). O pintor parte, neste caso, dunha coñecida fotografía do personaxe, tratándoa como se fose un cartel, co seu nome a un lado, visto tras unha mesa sobre a que poden verse diferentes útiles. Na epígrafe correspondente recóllese, tamén, un fragmento de Sempre en Galiza.

Neste vítor o retrato do personaxe (1788-1866) evoca o que pode verse nun dos nove medallóns do Paraninfo. Neste caso, pártese da obra máis significativa deste catedrático: o primeiro mapa de Galicia que pode considerarse realizado con criterios científicos e que vale como fondo non só ao retrato, senón tamén á cartela que se dispón abaixo, inserida nunha cruz de Santiago. Un globo terráqueo, unha regra, un compás, libros, algún mapa…, todo isto disposto nunha base que ocupa a parte inferior desta obra e que completa a composición proposta por Elvira Santiso, a pintora asinante desta obra.

Eugenio Montero Ríos (1832-1914) foi estudante e catedrático de Dereito Canónico en Santiago. Está recoñecido cun vítor nesta Universidade, probablemente cando foi designado Ministro de Graza e Xustiza (1871-1873); reutilizouse dedicándollo a Joaquín Díaz de Rábago. O actual é obra de Tito Vázquez e dátase en 1913. Conta cun retrato seu na parte alta e un largo epígrafe abaixo. Iníciase así un formato que, trala concreción do Paraninfo, van seguir outros vítores.

Felipe González Abarca é natural de Avilés (1765-1842). En 1807 recoñécenselle os seus graos pola Universidade compostelá. A concreción do vítor dedicado a este prelado, da orde dos mercedarios, estrutúrase dispoñendo baixo un capelo episcopal un par de escudos -un mercedario e o outro da Universidade compostelá- separados por unha cruz episcopal. Completan a composición dúas figuras infantís núas aos lados, sendo unha delas alada. Unha leva unha mitra e a outra un báculo. Acompáñase todo dunha lenda na que se data a obra en 1816, tras a súa elección como bispo de Ibiza.

Gumersindo Busto naceu en San Martiño de Laraño, Santiago (1872-1937). Emigra a Uruguai e, máis tarde, a Arxentina. A el débese a creación da Biblioteca América da universidade compostelá, inaugurada en 1926. O vítor co que se lle distingue parte dun retrato seu, nun marco ovalado que presenta, arriba, unha lenda que di: UNA, GRANDE, LIBRE; encima, na parte central, pode verse a aguia de San Xoán, utilizada no escudo de España da época na que se realiza esta pintura. Disponse unha ampla cartela baixo o citado retrato. É obra de 1947 e débese a Elvira Santiso.

Laverde Ruiz naceu en Estrada, Santander (1835-1890) e desde os catro anos vivirá en Nueva, (Llanes), medrando nun ambiente tradicionalista. En 1876 trasládase a Santiago, á cátedra de Literatura Xeral e Española. Ao usar unha vieira, timbrando o retrato, relaciónase o personaxe dun xeito evidente con Compostela. Entre columnas, baixo o retrato, unha parella de figuras femininas aluden aos seus estudos: unha á Xurisprudencia e a outra a Filosofía e Letras. Tamén, neste caso, relaciónase o vítor con Elvira Santiso e dátase cara a 1940. Complétase cun longo epígrafe.

Jacobo Gil Villanueva naceu e morreu en Compostela (1831-1906). En 1857 é catedrático de Dereito Civil da Universidade de Santiago; tamén será reitor (1890-1891, 1904-1906). O seu vítor é unha obra escultórica na que se suman un retrato, un sucinto encadre e unha epígrafe. Preséntase o personaxe en forma de busto, coa muceta negra, propia do reitor, lucindo a medalla. Polo que se refire ao rostro, parece seguirse unha imaxe súa correspondente a 1905. Apoia o seu brazo esquerdo nun libro cuxo lombo di: DE LOS CENSOS, referíndose ao seu libro “De los censos, según la legislación general de España”. Fíxoo Francisco Asorey en 1923 e está localizado na entrada do Paraninfo.

Conta este persoeiro (1774-1850) cun vítor que está centrado por un escudo alusivo a Fonseca -colexio ao que se destina- sobre o que pode verse un bonete negro distinguido por unha grilanda no que colga cara aos lados parte dunha beca; tamén se dispón, vinculado ao bonete, a medalla da Orde de Carlos III, distinción coa que contaba. Dúas figuras núas sosteñen outros tantos atributos: unha, un arado; a outra, unha cornucopia cuxos dons se espallan no chan. Cabe entendelos conxuntamente en relación co seu cargo de presidente da Xunta de Fomento de Riqueza do Reino aludíndose, deste xeito, ao fomento da agricultura. Na epígrafe que o completa na parte baixa dátase esta obra en 1834.

O vítor en cuestión, encomendado con motivo do V Centenario da Universidade compostelá, resólvese dándolle o protagonismo a unha muller indefinida -está de perfil e apenas se distingue o seu rostro-  que se encontra sentada nunha cadeira,  portando nas súas mans unha fotografía na que poden verse as dúas irmás Fernández de la Vega,  Jimena (1895-1984) e Elisa (1895-1933), que culminan os seus estudos de Medicina en 1919 sendo as primeiras mulleres que rematan os seus estudos nesta universidade. O pintor parte para isto dunha fotografía cuxo contido simplifica, en obra datada en 1996.

Neste caso, o vítor móstranos unha representación da Xustiza, sedente, acompañada de dous ignudi; tamén pode verse aquí un escudo da Universidade compostelá. Polo seu estilo cabe encadrar esta obra cara a 1870-1875, algo impropio se do que se trata é de render homenaxe a Joaquín Díaz de Rábago (1837-1860), personaxe ao que se alude no correspondente epígrafe. É moi probable que esteamos ante un vítor reaproveitado alá por 1913 e dedicado, inicialmente, a Eugenio Montero Ríos.

José Rodríguez Carracido naceu en Santiago de Compostela (1856-1928), licenciouse en Farmacia pola Universidade de Santiago (1874) e doutorouse na de Madrid (1875). Neste caso, o vítor divide o espazo en tres partes seguindo, en certa maneira, as pautas marcadas por Tito Vázquez no vítor que realiza de Montero Ríos en 1913. Vai introducir, como naquel, a súa imaxe nun medallón. Unha segunda parte está protagonizada polas dúas figuras sedentes, que se mostran coas cores propias dunha grisalla dispostas de costas e partindo dunha mesma base. Como terceira parte, unha epígrafe completa o espazo do vítor. Datada en 1916, é obra do pintor Fernando Martín Marqués.

A Facultade de Farmacia, asentada no seu momento no Colexio de Fonseca, dedicoulle un lugar de honra a José Rodríguez Carracido: o centro do espazo da escaleira que enlaza as súas dúas alturas. Alí disporase un vítor en 1924, realizado por Francisco Asorey. Quen é obxecto del móstrase sedente, nunha gran cadeira de brazos da que vemos o seu alto respaldo e tras el, como sinala Otero Túñez, acubíllao “o perfil da deusa Minerva”.

Disponse unha longa epígrafe na súa parte inferior.

José Rodríguez González naceu en Bermés, Lalín (1770-1824). Foi colexial de San Xerome. Dedicouse, entre outras materias, ás matemáticas e á astronomía. O seu vítor presenta un único escudo, o da Universidade, entre dous ignudi que neste caso non se vinculan tanto coa parte heráldica, á que acompañan a cada lado, senón co papel de presentarnos, un deles uns prismáticos -ademais doutro instrumento de medición, cunha chumbada- e o outro, un globo terráqueo e un mapa. Pódese distinguir tamén neste caso algún instrumento de medición no chan. Nun e noutro lado poden contemplarse, tamén nesa parte baixa, coroas de grilandas. Estamos, por outra parte, ante un modo de narrar que resulta moi próximo ao exposto por José Ferreiro na portada da Universidade. Conta con epígrafe e cabe datalo cara a 1856.

Este vítor dátase en 1940. É obra da pintora Elvira Santiso. Na súa composición cabe valorar tres partes: un retrato, unha ambientación complementaria e un epígrafe. No relativo ao retrato de Varela de Montes (1796-1868), está disposto na parte alta e media, nun marco ovalado rodeado de loureiro. Copia, nas súas formas, o realizado por Dionisio Fierros. Baixo o retrato pode verse unha disección anatómica que evoca a representada na propia Facultade de Medicina á que se fai, así, referencia, así como aos seus estudos, mostrando libros, apuntamentos e recipientes utilizados para a atención médica. O epígrafe disponse, como é común, na parte inferior.

Juan Vázquez de Mella naceu en Cangas de Onís e estudou Dereito en Santiago (1861-1928). Neste caso, o vítor en cuestión utiliza un escudo vinculado ao personaxe. Disponse na parte alta, formando parte dunha arquitectura baixo a que se coloca o seu retrato. Xa na parte baixa hai dúas figuras femininas de carácter alegórico; recoñécense como a Elocuencia e a Patria. Complétase a composición cunha epígrafe. Juan Luis pinta esta obra en 1941.

Luis Iglesias inicia a súa vida (1768-1868) como franciscano aos 15 anos, en 1782. É doutor na Universidade de Santiago en 1808. Os franciscanos elixirano, nemine discrepante, Xeneral o 29 de maio de 1830. O seu vítor é un escudo con armas propias dos franciscanos que se acompaña doutro, propio da Universidade compostelá. Ambos están enlazados e unidos na súa parte alta coas letras características do vítor. Unha figura alegórica da Igrexa, coroada coa tiara pontificia, preséntase sedente ao lado do escudo franciscano, mentres que o outro mostra unha representación de Minerva cunha coroa de loureiro na súa destra, honrando deste modo o personaxe na súa faceta universitaria. Conta, como é común, con inscrición datada en 1830.

Luís Porteiro Garea (1889-1918), profesor de Dereito Civil, vincúlase coa creación das Irmandades da Fala (1916). El foi o primeiro que utilizou o idioma galego nun acto realizado no Paraninfo universitario, no ano 1915. Conta cun vítor na Facultade de Dereito, realizado en 2016 -en conmemoración do centenario das Irmandades da Fala- pola escultora Soledad Penalta, quen acompaña o retrato de Porteiro coa súa palabra, así como cunha epígrafe na súa base.

Rodríguez de Viguri naceu en Santiago (1881-1945). Cursou a licenciatura de Dereito en Santiago e doutorouse en Madrid. O seu vítor presenta tres partes. Na parte superior hai un frontón no que pode verse unha balanza, unha espada, un cetro e un libro aberto, alusivos ao Dereito, todo isto significando a Xustiza. Abaixo, aos lados, hai dúas cariátides. A da dereita leva un cetro relacionado co deus Mercurio, alusivo aos labores do corpo diplomático ao que pertence e entre ambas móstrase un retrato do persoeiro. Un epígrafe alusivo a Viguri cobre a zona inferior. É obra de Fernando Martín Marqués, de 1923.

Manuel Casás naceu na Coruña (1867-1960). Estudou Dereito na Universidade de Santiago. Ingresou na Real Academia Galega en 1936, da que foi o seu presidente entre 1942 e 1960. O vítor co que se lle honra móstranos un retrato seu. Encádrao un marco que presenta o escudo da Universidade. Tamén poden verse os escudos da Real Academia Galega, orlado co seu lema -Colligit, Expurgat, Innovat- e o propio de Galicia. Como é habitual, na parte baixa preséntase o epígrafe alusivo ao personaxe.

É obra asinada por Luis Quintáns Goyanes, datada en 1961.

Manuel Colmeiro y Penido naceu en Santiago (1818-1894). En 1847 obtén dúas cátedras: a de Economía Política en Santiago e a de Dereito Administrativo en Madrid. O vítor que lle corresponde prescinde da imaxe do personaxe, a quen se alude a través dunha longa epígrafe, incluída nunha forma que se aproxima á dun gran escudo. Nel apóiase unha Minerva con atributos da Xustiza. Trátase neste caso dunha obra pintada por Manuel López Garabal, datada en 1950.

Neste vítor, unha figura de Apolo leva na súa man dereita unha coroa e na outra a lira que o personaliza. Dita coroa vai poñela sobre o escudo que identifica o personaxe e que se mostra, tamén, distinguido coa cruz e banda de Carlos III. Ao outro lado, unha figura de Minerva sedente apoiada sobre outro escudo -o da Universidade- mantén na súa man unha barreta, en actitude de entrega, tamén relacionada co escudo de Fernández Varela (1772-1834). Todo discorre a ceo aberto, nunha mitolóxica paisaxe na que se distinguen, entre outros motivos, un templo de forma redonda -o templo da Sabedoría-; un personaxe voando, tocando unha trompeta símbolo da Fama; e o cabalo de Pegaso, alzando tamén o voo. Na inscrición correspondente figura unha data: 1827 (?).

Neste vítor de Manuel Pardo (1759-1839) preséntase o escudo de Fonseca, sostido por unha columna estriada e rodeado por unha grilanda. Tamén unha figura portadora leva na súa destra unha coroa, relacionada co honor que lle é debido e co que cabe, ademais, vincular o bonete negro e outros elementos anexos dispostos ao pé de dita columna. Como fondo disponse un templo da Sabedoría, en tanto que diante, a un lado, poden verse tanto libros -cuxos lombos aluden a Sócrates e Cicerón- coma símbolos do exercicio da Xustiza: a balanza e o feixe de lictores. Na outra parte, hai unha figura sedente cunha pluma nunha man mentres sostén un libro aberto; nel pode lerse SUADE/ RE, que cabe entender como alegoría da Historia. Abaixo hai unha epígrafe que data a obra en 1827. Fíxose para o Colexio de Fonseca.

Gil Casares nace en Santiago (1871-1931) e licéncianse en Medicina en 1893. En 1897 é catedrático de doenzas da infancia e catro anos despois accede á cátedra de Patoloxía e Clínica Médica. Se a comparamos coa que realizara en honor a Carracido no colexio de Fonseca, hai unha certa similitude no xeito en que compón Asorey este vítor a xeito de lápida, nun principio disposto no Hospital Real e actualmente situado na Facultade de Medicina. Neste caso, porén, móstrase en pé e en actitude de falar. Viste o traxe académico e acompáñase dunha epígrafe na que se fai un “fervoroso homenaxe ás súas virtudes”.

Santo Toribio de Mogrovejo (1538-1606) recibiu o grao de licenciado en Canons en Santiago en 1568. A partir de 1767 conta cun retablo propio na igrexa dos xesuítas, hoxe da Universidade. O seu vítor dispúxose sobre a porta que enlaza co templo desde o claustro universitario. Un escudo de armas enaltecido por un dosel e os voos duns anxos, así como a mitra, o palio e o báculo, alusivos á condición de prelado e á escribanía e uns documentos relativos ao seu papel de escritor, completan a composición con longo epígrafe relativo á súa persoa. Garda afinidades con obras do pintor José Garabalo Louzao e outros vítores realizados arredor a 1850.

Naceu en Reinosa (1799-1864). Estudou en Santiago entre 1823 e 1829, concretamente Leis. O seu vítor presenta un escudo que se corresponde cos Calderón y Collantes. Sobre el pode verse un helmo tras o que sobresae un brazo armado de espada. Baixo o escudo móstranse tres condecoracións relativas ao personaxe. No centro, a correspondente á Orde de Carlos III. Á súa dereita pode verse a medalla relativa ao Gran Cordón da Lexión de Honor e ao outro lado a Orde Piana, ou de Pío IX. Na base desenvólvese a correspondente epígrafe. É obra vinculada ao pintor José Garabal Louzao e debe datarse pouco antes do ano 1863.

Xan Barcia naceu e morreu en Santiago (1852-1926) e foi catedrático de Anatomía desta Universidade desde 1894. Unha placa honrando a súa figura dispúxose orixinariamente no Hospital Real sendo posteriormente trasladada á Facultade de Medicina; débese a Eiroa. Presenta un retrato en bronce que se inspira nunha fotografía dos seus últimos anos, incorporándose a un marco de pedra no que se redacta unhaepígrafe en galego deixando, así, constancia do galeguismo que di así: XAN BARCIA CABALLERO/ MEDICO E POETA/ NACEU N´ESTA CASA O … /25 D OCTUBRO DO 1852--- FINOU NO/ 10 D OCTUBRO DO 1926. Complétase con outra epígrafe, en letras menores que di o seguinte: TRASLADADA DO HOSPITAL Á FACULTADE DE MEDICINA.