Este retrato, que mostra o prelado sedente, segue a tradición iniciada con respecto a este personaxe por parte de Crispín Evelino no século XVII e mantida por Fernández Erosa, entre outros. Concrétao Carlos Blanco en 1910, sendo situado na Sala Reitoral da Universidade.

Localízase hoxe no Paraninfo, ocultando unha placa conmemorativa dos universitarios composteláns falecidos na Guerra Civil que substituíu a outra relativa ao Batallón Literario.

Preséntase de corpo enteiro, en pé. Na mesa que hai a un lado, móstrase un tinteiro con tres plumas que foron interpretadas como unha alusión ás fundacións que este personaxe fixo con respecto ao Estudo Xeral de Compostela, Colexio de Santo Domingo de Oviedo e o Colexio de San Salvador de Oviedo, en Salamanca.

Encóntrase hoxe no Paraninfo e procede dun mosteiro de monxas, en Lerma, aínda cando o seu destino inicial ben puido ser o citado colexio de San Salvador; a datar no último terzo do século XVIII.

Trátase dun retrato adquirido en poxa. É obra de Antonio María Esquivel, realizado en Madrid en maio de 1852. Este pintor romántico utiliza un cortinado verde, unha cadeira vermella, unha pilastra clásica e un globo terráqueo. Fontán (1788-1866), vestido de etiqueta, leva na súa man dereita un compás e apoia a outra sobre un mapa disposto sobre unha mesa. Leva no peito, desde 1848, a distinción que lle outorga Isabel II; Cabaleiro da Real e distinguida Orde Española de Carlos III.

Este retrato ten un precedente: o que sobre o mesmo personaxe pinta Antonio Rafael Mengs. Nel aparece o retratado apoiando o seu brazo dereito sobre unha cabeza de león e portando na dereita un compás. Gregorio Ferro reinterpreta o tema, facendo neste caso que sexa a man dereita a que se pouse sobre a cabeza do león. Disponse o personaxe no seu propio taller, no que ten unha especial presenza un busto de Frei Martín Sarmiento.

Felipe de Castro sostén un libro que parece ofrecer ao espectador. Trátase dun tema que se axeita perfectamente ao destino que a pintura ten de ser un recoñecemento a quen doa a súa biblioteca á Universidade, que paga esta obra en 1795 e manda colocala na librería universitaria.

Asorey naceu en Cambados e viviu en Santiago de Compostela desde 1918, ano no que obtén a praza de escultor anatómico da Facultade de Medicina. Neste caso, o vítor parte dun retrato obra de Felipe Criado, datado en 1957. Preséntao no seu obradoiro, con Compostela como fondo. Convértese en vítor en 1969, en razón do enmarcado que recibe, engadíndoselle un texto: “Francisco Asorey/Escultor anatómico de esta Universidad/ (1889-1961)”, seguindo criterios de Ramón Otero Túñez, decano da Facultade de Filosofía e Letras.

Con este retrato, e outro similar de Casares, iníciase a galería de reitores da Universidade de Santiago de Compostela. É obra do pintor Juan Mateos, de finais do século XIX. Pende no seu peito a medalla de reitor, cargo que ostentou en Compostela entre os anos 1843 e 1854. A Universidade de Salamanca conta tamén, na súa galería de retratos dos seus reitores, cun de Viñas, xa que ocupou alí este cargo no curso 1865-1866. O encargado de facelo foi Gerardo Meléndez Cornejo en 1886. Outro retrato de Viñas, na súa condición de director da Real Sociedade Económica de Amigos do País de Santiago -cargo que ostentou entre 1858 e 1859 e desde 1866 a 1867- consérvase hoxe na Facultade de Xeografía e Historia de Compostela.

A parte inmediata do teito do Paraninfo universitario compostelán, obra de Fenollera, parece relacionar Filosofía e Dereito, Ciencia e Medicina, e as Letras e a Farmacia, seguindo os doutoramentos daquela época nesta Universidade.

Así, a representación da Filosofía sostén un libro que di na súa portada: “A. BRAÑAS. M.- Filosofía del Derecho- Santiago- 1900”; deste xeito súmanse ambos os estudos. Filosofía e Dereito, ascende cara ao lugar no que pode verse un triángulo luminoso, símbolo que pode relacionarse coa Divindade pero que tamén cabe recoñecer como un Delta luminoso propio da masonería.

O teito do Paraninfo presenta tres representacións relacionados con Fenollera. A máis afastada da presidencia titúlase a Poesía, a Música e a Pintura. Na súa parte supostamente máis baixa do ceo desenvólvese unha representación das Artes -a escultura e a pintura-. Tamén, e nunha posición intermedia, móstrasenos, pensativa, unha representación da Poesía. Na parte supostamente máis elevada represéntase a Música a través dunha arpista.

A selección desta temática ben pode contar con fontes propias da masonería. Tanto a representación da Música como a da Poesía e a Pintura aparecen coas súas cabezas cubertas con coroas de loureiro, atributo de Apolo, do poeta, da virtude, da sabenza personificada e tamén das Artes Liberais.

Esta pintura central, e de maiores dimensións do teito do Paraninfo universitario compostelán, débese a Fenollera. Disponse nun espazo intermedio entre o ocupado polo profesorado e o alumnado. Está presidida pola imaxe sedente de Minerva ante a que se mostra unha muller vestida de verde, que simboliza a propia universidade galega.

Na parte do profesorado, o que se testemuña é o seu recoñecemento. Por iso, cara a aí oriéntase un xenio portando un diploma ou título que ofrece un bonete de doutor. Cara ao alumnado, en cambio, envíanse libros.

A ampliación da Real Universidade, cun andar máis, outorgoulle un novo sentido á súa portada. Así a orixinaria -que segue a opción proposta por José Pérez Machado en 1799, con esculturas de José Ferreiro (1803)- é alterada desde o proxecto datado en 1889 e asinado por Ricardo Velázquez Bosco, levado a cabo entre 1894 e 1906. No relativo a esta portada cabe supoñer un papel relevante do propio Montero Ríos como mentor, en tanto que será Ramón Núñez quen se encarga do programa escultórico, datado en 1902.

Un relevo alusivo a Minerva -ou “a Sabenza coroando a mocidade estudosa”- , entre medallóns que nos mostran a Diego de Muros e Alonso de Fonseca, acompáñase de figuras en pé que representan a Lope Gómez de Marzoa, Álvaro de Cadaval, Conde de Monterrey (Manuel Acevedo y Zuñiga) e Juan de Ulloa. Todo isto coróase co escudo real entre portadores.

Ramón Villares naceu en Cazás (Lugo) en 1951. Foi reitor entre os anos 1990 e 1994. Selecciónase o pintor hiperrealista Rogelio Puente (1936-1996) para facer o seu retrato. Elixe para a ocasión o claustro do que foi edificio central da Universidade e que actualmente é Facultade de Xeografía e Historia, na que este catedrático de Historia Contemporánea foi tamén decano (1986-1990). Está de pé, vestido como reitor, coa súa medalla no peito e portando na súa destra as luvas brancas e a negra barreta, propia do cargo. Na outra man leva un libro, dándolle a súa condición de historiador contido ao xesto. Estamos ante un dos últimos pacientes traballos dun dos máis destacados expoñentes do hiperrealismo na pintura de Galicia.

Ramón Otero Pedrayo (1888-1976) estudou Dereito e Filosofía e Letras na Universidade de Santiago onde ocupou a cátedra de Xeografía ata 1958, ano no que se xubila. O seu vítor parte dun retrato seu de xuventude, pretendéndose quizais con isto remitirnos ao dun tempo anterior á Guerra Civil e, polo tanto, aos anos nos que a súa obra se moveu nuns maiores ámbitos de liberdade. O vítor en cuestión está asinado: X. Martiño- 1996 e conta co correspondente epígrafe. Fíxose no marco das celebracións do V Centenario da Universidade compostelá.

O vítor de Alfredo Brañas (1859-1900),  obra do pintor Francisco Luis López Carballo,  tivo que ser realizado pouco despois de 1956. Neste caso o retrato non está incluído explicitamente nun medallón, pero a súa forma, en certo modo, suxíreo; leva a muceta vermella, propia do Dereito, así como a medalla de doutor. Seguindo o habitual, complétase a composición cunha ambientación. No fondo pode verse, recortado nun ceo azul,  un conxunto de arquitecturas e guindastres, así como uns hórreos, aludindo así a dúas caras do traballo de Galicia -unha vinculada ao mundo campesiño e a outra ao industrial, máis propio do mundo urbano-. Complétase cunha epígrafe.

Neste vítor o retrato do personaxe (1788-1866) evoca o que pode verse nun dos nove medallóns do Paraninfo. Neste caso, pártese da obra máis significativa deste catedrático: o primeiro mapa de Galicia que pode considerarse realizado con criterios científicos e que vale como fondo non só ao retrato, senón tamén á cartela que se dispón abaixo, inserida nunha cruz de Santiago. Un globo terráqueo, unha regra, un compás, libros, algún mapa…, todo isto disposto nunha base que ocupa a parte inferior desta obra e que completa a composición proposta por Elvira Santiso, a pintora asinante desta obra.

Eugenio Montero Ríos (1832-1914) foi estudante e catedrático de Dereito Canónico en Santiago. Está recoñecido cun vítor nesta Universidade, probablemente cando foi designado Ministro de Graza e Xustiza (1871-1873); reutilizouse dedicándollo a Joaquín Díaz de Rábago. O actual é obra de Tito Vázquez e dátase en 1913. Conta cun retrato seu na parte alta e un largo epígrafe abaixo. Iníciase así un formato que, trala concreción do Paraninfo, van seguir outros vítores.

Laverde Ruiz naceu en Estrada, Santander (1835-1890) e desde os catro anos vivirá en Nueva, (Llanes), medrando nun ambiente tradicionalista. En 1876 trasládase a Santiago, á cátedra de Literatura Xeral e Española. Ao usar unha vieira, timbrando o retrato, relaciónase o personaxe dun xeito evidente con Compostela. Entre columnas, baixo o retrato, unha parella de figuras femininas aluden aos seus estudos: unha á Xurisprudencia e a outra a Filosofía e Letras. Tamén, neste caso, relaciónase o vítor con Elvira Santiso e dátase cara a 1940. Complétase cun longo epígrafe.

Jacobo Gil Villanueva naceu e morreu en Compostela (1831-1906). En 1857 é catedrático de Dereito Civil da Universidade de Santiago; tamén será reitor (1890-1891, 1904-1906). O seu vítor é unha obra escultórica na que se suman un retrato, un sucinto encadre e unha epígrafe. Preséntase o personaxe en forma de busto, coa muceta negra, propia do reitor, lucindo a medalla. Polo que se refire ao rostro, parece seguirse unha imaxe súa correspondente a 1905. Apoia o seu brazo esquerdo nun libro cuxo lombo di: DE LOS CENSOS, referíndose ao seu libro “De los censos, según la legislación general de España”. Fíxoo Francisco Asorey en 1923 e está localizado na entrada do Paraninfo.

O vítor en cuestión, encomendado con motivo do V Centenario da Universidade compostelá, resólvese dándolle o protagonismo a unha muller indefinida -está de perfil e apenas se distingue o seu rostro-  que se encontra sentada nunha cadeira,  portando nas súas mans unha fotografía na que poden verse as dúas irmás Fernández de la Vega,  Jimena (1895-1984) e Elisa (1895-1933), que culminan os seus estudos de Medicina en 1919 sendo as primeiras mulleres que rematan os seus estudos nesta universidade. O pintor parte para isto dunha fotografía cuxo contido simplifica, en obra datada en 1996.

Neste caso, o vítor móstranos unha representación da Xustiza, sedente, acompañada de dous ignudi; tamén pode verse aquí un escudo da Universidade compostelá. Polo seu estilo cabe encadrar esta obra cara a 1870-1875, algo impropio se do que se trata é de render homenaxe a Joaquín Díaz de Rábago (1837-1860), personaxe ao que se alude no correspondente epígrafe. É moi probable que esteamos ante un vítor reaproveitado alá por 1913 e dedicado, inicialmente, a Eugenio Montero Ríos.

José Rodríguez Carracido naceu en Santiago de Compostela (1856-1928), licenciouse en Farmacia pola Universidade de Santiago (1874) e doutorouse na de Madrid (1875). Neste caso, o vítor divide o espazo en tres partes seguindo, en certa maneira, as pautas marcadas por Tito Vázquez no vítor que realiza de Montero Ríos en 1913. Vai introducir, como naquel, a súa imaxe nun medallón. Unha segunda parte está protagonizada polas dúas figuras sedentes, que se mostran coas cores propias dunha grisalla dispostas de costas e partindo dunha mesma base. Como terceira parte, unha epígrafe completa o espazo do vítor. Datada en 1916, é obra do pintor Fernando Martín Marqués.

Juan Vázquez de Mella naceu en Cangas de Onís e estudou Dereito en Santiago (1861-1928). Neste caso, o vítor en cuestión utiliza un escudo vinculado ao personaxe. Disponse na parte alta, formando parte dunha arquitectura baixo a que se coloca o seu retrato. Xa na parte baixa hai dúas figuras femininas de carácter alegórico; recoñécense como a Elocuencia e a Patria. Complétase a composición cunha epígrafe. Juan Luis pinta esta obra en 1941.

Rodríguez de Viguri naceu en Santiago (1881-1945). Cursou a licenciatura de Dereito en Santiago e doutorouse en Madrid. O seu vítor presenta tres partes. Na parte superior hai un frontón no que pode verse unha balanza, unha espada, un cetro e un libro aberto, alusivos ao Dereito, todo isto significando a Xustiza. Abaixo, aos lados, hai dúas cariátides. A da dereita leva un cetro relacionado co deus Mercurio, alusivo aos labores do corpo diplomático ao que pertence e entre ambas móstrase un retrato do persoeiro. Un epígrafe alusivo a Viguri cobre a zona inferior. É obra de Fernando Martín Marqués, de 1923.

Manuel Casás naceu na Coruña (1867-1960). Estudou Dereito na Universidade de Santiago. Ingresou na Real Academia Galega en 1936, da que foi o seu presidente entre 1942 e 1960. O vítor co que se lle honra móstranos un retrato seu. Encádrao un marco que presenta o escudo da Universidade. Tamén poden verse os escudos da Real Academia Galega, orlado co seu lema -Colligit, Expurgat, Innovat- e o propio de Galicia. Como é habitual, na parte baixa preséntase o epígrafe alusivo ao personaxe.

É obra asinada por Luis Quintáns Goyanes, datada en 1961.

Santo Toribio de Mogrovejo (1538-1606) recibiu o grao de licenciado en Canons en Santiago en 1568. A partir de 1767 conta cun retablo propio na igrexa dos xesuítas, hoxe da Universidade. O seu vítor dispúxose sobre a porta que enlaza co templo desde o claustro universitario. Un escudo de armas enaltecido por un dosel e os voos duns anxos, así como a mitra, o palio e o báculo, alusivos á condición de prelado e á escribanía e uns documentos relativos ao seu papel de escritor, completan a composición con longo epígrafe relativo á súa persoa. Garda afinidades con obras do pintor José Garabalo Louzao e outros vítores realizados arredor a 1850.