Este cadro de gran formato representa a bendición dunha casa pola nai, que acontece o día de San Silvestre, o 31 de decembro, para expulsar os demos, meigas e pecados. Na parte inferior do cadro, vemos a familia, a nai está bendecindo para expulsar pecados como a gula, a luxuria, a avaricia e a envexa, pero tamén o demo que aparece representado en forma de serpe sobre o que vai montada unha meiga e o trasgo. Na parte superior do cadro vemos a San Silvestre que ven a expulsar os malignos, acompañado dun anxo e a Santa Compaña. O autor presenta unha gran preocupación pola luz, e neste cadro en concreto intenta conseguir os matices cromáticos das zonas de sombra, para o que recorre aos azuis e violetas que acabarán por ser característicos das súas obras. Asinado no ángulo inferior esquerdo, datado en 1966, ano no que foi retocado, pero en realidade é de 1954.

Litografía da Adoración dos Reis Magos de Leonardo da Vinci (1482).

Retrato oficial do rei Afonso XII, de pé e en algo máis de tres cuartos. Viste uniforme militar de garda e leva no peito a banda da Real Orde de Carlos III e amosa no pescozo o colar do Toisón de Ouro. A rica coroa sobre unha almofada de veludo insiste na real condición do retratado. O autor xoga cos contrastes de cor que son potenciados pola iluminación. Asinado no ángulo inferior dereito, "Dº. Fierros/1875"

Cuadro de historia, que recorre ao manido tema da Reconquista, neste caso co capítulo no que Alhamar, rei de Granada, vencido, rende vasalaxe a Fernando III o Santo. A escena desenvólvese no campamento militar do propio campo de batalla, como indica a presenza dos soldados que contemplan o acto dende o fondo. Ao mesmo tempo, e de forma máis directa, asisten unha serie de personaxes, que serven ao artista, xunto cos protagonistas, para a recreación historicista do medievo, nesta ocasión, exclusivamente lograda a través das vestimentas, suxeitas a tópicos decimonónicos sobre a Idade Media, como poden ser o uso de determinadas cores, como o branco para a igrexa ou a capa vermella para representar o poder. Concibida cunha excesiva teatralidade, a obra obtivo unha terceira mención na Exposición Nacional de 1884.

Este retrato, que mostra o prelado sedente, segue a tradición iniciada con respecto a este personaxe por parte de Crispín Evelino no século XVII e mantida por Fernández Erosa, entre outros. Concrétao Carlos Blanco en 1910, sendo situado na Sala Reitoral da Universidade.

Localízase hoxe no Paraninfo, ocultando unha placa conmemorativa dos universitarios composteláns falecidos na Guerra Civil que substituíu a outra relativa ao Batallón Literario.

Amadeo de Saboya retrátase nun formato de busto, ata o peito, nun enmarque ovalado. De factura non excesivamente coidada, sobre todo na representación do rostro, céntrase principalmente nos atributos que manifestan a súa condición de gobernante; así leva roupa militar, condecoracións -a banda e unha medalla- e o inequivoco sinal real do toisón de ouro. Sen asinar.

Copia da obra mitolóxica de Tiziano: "Amor sacro, amor profano", 1514, que se vincula coas teorías neoplatónicas da época. Represéntase a dúas mulleres ante un fondo paisaxístico, sentadas no bordo dunha fonte, mentres Cupido remove as augas; a muller da esquerda vai vestida e leva nas súas mans unha vasixa de ouro e un ramillete de rosas, a da dereita está espida e porta unha lámpada de aceite prendida. O que pretendía Tiziano no seu cadro é unha reflexión sobre a dobre natureza de Venus, a celeste e a terrena; a celeste nacida directamente de Urano, preséntase espida, mentres que a terrestre, froito dos amores entre Zeus e Hera, vai vestida. Represéntase un terceiro tipo de amor: Amor Ferinus, irracional, manifestado no relevo antigo que decora a fonte no que se ve un cabalo desbocado e unha flaxelación.

O autor Moragón fai un retrato dun personaxe histórico baixo unha óptica contemporánea. Aínda que o non se axusta á iconografía habitual do arcebispo, Moragón introduce unha serie de elementos que permite identificalo: vísteo co hábito episcopal de cor púrpura, símbolo de poder, e coa cruz peitoral. Da mesma cor é o tapizado da cadeira na que está sentado Fonseca. Este está representado en actitude de ler, xa que sostén uns papeis nas mans, ademais dos libros que aparecen enriba dunha mesa, na que tamén aparece unha talla da figura do apóstolo Santiago. No fondo vemos a alusión á principal creación que fixo o arcebispo: o Colexio de Fonseca. E, na parte superior, o escudo de cinco estrelas do fundador. Moragón centra a atención no personaxe ao que ilumina con unha luz forte e directa. Asinado no a.i.d.: "A. Moragón/73"

Retrato de grupo de mulleres labregas, ataviadas coas roupas de cotío e o característico pano na cabeza. Lonxe da idealización, é a condición traballadora da muller galega a que se destaca, dende a nenez á vellez, nunha clara evocación do matriarcado. Estas mulleres son persoas curtidas pola dureza do traballo do campo, de aí que todas presenten unha estrutura ósea forte, unha musculatura correosa e unha pel queimada polo sol. Garabal aposta por unha poética do feo, fronte o idealismo da xeración anterior.

Pintura de tema histórico que representa o poeta valenciano do século XV, Ausiàs March, recitando os seus poemas a don Carlos d'Evreux e Trastamara, príncipe de Viana. A recreación histórica da estancia e das vestimentas dos personaxes é moi detallista; destaca a gran delicadeza e precisión con que se describe o mobiliario, o pavimento ornamentado e a alfombra. Asinado no a.i.d.

Cadeira de brazos de estilo español en madeira con decoracións de debuxos en taracea con incrustacións de nácar e marfil. Estilo renacentista, século XVI.

Formado na escola coruñesa, Fernández Sánchez continúa o concepto da paisaxe difundido polo principal representante de dita escola, Francisco Lloréns. O protagonista desta obra é a paisaxe galega que o autor representará constantemente; o sabor do autóctono: a sensación de ambiente, dunha atmosfera húmida -influencia de Lloréns-, o verde das árbores -gama cromática que repite con frecuencia neste xénero-, son plasmadas nunha vista na quea representación dunha casa convértese nun detalle anecdótico no medio da paisaxe de bosque, auténtica protagonista da obra. Herdeiro dunha técnica impresionista, José Fernández Sánchez traballa cunha pincelada espontánea, de toque, difuminando as formas cara o fondo para transmitir a sensación de profundidade. Asinado no ángulo inferior dereito.

Carta Xeométrica de Galicia. Escala 1/100.000. Título da obra no a.s.e: "CARTA GEOMETRICA/ DE GALICIA/ Dividida en sus Provincias/ de Coruña, Lugo, Orense y Pontevedra y subdividida en Partidos y Ayuntamientos/ Presentada/ en 1834 A S.M LA REINA GOBERNADORA/ Doña María Cristina de Borbón/ por su Secretario de Estado y del despacho del Interior/ LEVANTADA y CONSTRUIDA/ EN LA ESCALA DEL CIENMILESIMO/ POR EL D. D. DOMINGO FONTAN/ Director del Observatorio astronómico de Madrid, Diputado a Cortes/ Individuo de la Academia de la Historia y de la Sociedad Geográfica de París/ Ex profesor de matemáticas sublimes y de Mecánica Industrial en la ciudad de Santiago/ Grabada bajo la dirección del Autor/ en 1845/ por L BOUFARD"

Media mesa que vai arrimada á parede. Mesa dourada de pata curva.

Conxunto de sofá , tres cadeiras de brazos, catro cadeiras e unha mesa.

Obra de temática relixiosa realizada na etapa de madurez do autor. Trátase dunha escena de Crucifixión, que concentra toda a súa expresividade na dor e no sufrimento dese Cristo que, aínda sen desfalecer, mantén tensa a musculatura e parece a piques de retorcerse pola tortura. Trátase dun estudo preparatorio para o Cristo na Cruz de San Fiz de Solovio. Están presentes as características da etapa na que foi feito: un potentísimo debuxo, que perfila e define a figura, logrando unha perfecta representación da dor. A técnica do cadro -o carbón- sérvelle para crear un ambiente lúgubre e escuro no que sucedeu a escena. Asinado no ángulo inferior dereito.

Cristo crucificado, con tres cravos e pano da pureza que anudado na cadeira, cae voante. Destaca como característica Ferreriana, o arco que debuxa a liña do corpo, así como a marcada anatomía do torso ou a dureza ósea das cadeiras. A cabeza lixeiramente ladeada hacia atrás, imprime gran serenidade, a pesar de que representa o momento da expiración.

No primeiro plano desta obra, transcorre a repousada escena do cura rural lendo mentres pasea, nun marco paisaxístico excepcional que pecha o fondo. Así, tralo párroco vemos un primeiro telón arquitectónico, de murallóns e casas, de definidos volumes xeométricos e tras elas un segundo telón, esta vez de altas montañas, facetadas en planos xeométricos, nos que se expón unha ampla gama cromática de verdes. Asinado no a.i.d. "R. Úbeda"

Vista dos tellados dunha cidade, entre eles unha igrexa. Non está asinado. Inscrición na parte inferior do passpartout, practicamente perdida: "Cuzco. Perú. Iglesia Santo Cristo (derecha) e Inquisición (centro)"

Preséntase de corpo enteiro, en pé. Na mesa que hai a un lado, móstrase un tinteiro con tres plumas que foron interpretadas como unha alusión ás fundacións que este personaxe fixo con respecto ao Estudo Xeral de Compostela, Colexio de Santo Domingo de Oviedo e o Colexio de San Salvador de Oviedo, en Salamanca.

Encóntrase hoxe no Paraninfo e procede dun mosteiro de monxas, en Lerma, aínda cando o seu destino inicial ben puido ser o citado colexio de San Salvador; a datar no último terzo do século XVIII.

Retrato de corpo enteiro do arquitecto barroco Domingo de Andrade, que sentado nunha cadeira, represéntase en actitude reflexiva, quizais ideando algunha das súas obras, como suxire o bosquexo da torre do reloxo da catedral de Santiago que vemos na metade esquerda do lenzo. Asinado no a.i.e.: " Felipe Criado/ 1972"

Trátase dun retrato adquirido en poxa. É obra de Antonio María Esquivel, realizado en Madrid en maio de 1852. Este pintor romántico utiliza un cortinado verde, unha cadeira vermella, unha pilastra clásica e un globo terráqueo. Fontán (1788-1866), vestido de etiqueta, leva na súa man dereita un compás e apoia a outra sobre un mapa disposto sobre unha mesa. Leva no peito, desde 1848, a distinción que lle outorga Isabel II; Cabaleiro da Real e distinguida Orde Española de Carlos III.

Este retrato encádrase na galería de presidentes da Real Sociedade Económica de Amigos do País da Cidade de Santiago, tendo en conta que ocupou tal cargo entre os anos 1906 e 1911. Segue as pautas fixadas noutros precedentes: medio corpo, mirando cara a un lado, fondo neutro e levando no peito a medalla desta institución. Este cadro, asinado por Fenollera, dátase en 1916, ano no que morre o retratado, tamén estreitamente vinculado á Universidade, xa que foi catedrático de Dereito, así como ao Concello de Santiago, do que chegou a ser alcalde.

Escena anecdótica e costumista, que reflexa o que parece unha boa reprimenda da nai a un dos seus fillos. Máis alá dese pintoresquismo, rastréxase tamén unha leve crítica de tono social,  na recreación dos personaxes populares de baixa condición social e do medio que os rodea, incluíndo restos dunha edificación clásica, reutilizada para algún uso doméstico, aínda que non se pode considerar a obra como pertencente ao realismo social e comprometido, que xurdirá anos máis tarde na pintura española. La obra pertence á etapa de formación en Italia do artista.

Este retrato ten un precedente: o que sobre o mesmo personaxe pinta Antonio Rafael Mengs. Nel aparece o retratado apoiando o seu brazo dereito sobre unha cabeza de león e portando na dereita un compás. Gregorio Ferro reinterpreta o tema, facendo neste caso que sexa a man dereita a que se pouse sobre a cabeza do león. Disponse o personaxe no seu propio taller, no que ten unha especial presenza un busto de Frei Martín Sarmiento.

Felipe de Castro sostén un libro que parece ofrecer ao espectador. Trátase dun tema que se axeita perfectamente ao destino que a pintura ten de ser un recoñecemento a quen doa a súa biblioteca á Universidade, que paga esta obra en 1795 e manda colocala na librería universitaria.

Estamos diante dun retrato do rei Filipe II xa maduro; o formato é ovalado e está cortado á altura do peito. O monarca vai vestido seguindo a moda do século XVI, con traxe negro e colo branco. Retrato dunha gran sobriedade, destacando unicamente a cadea e o colgante da orde do Toisón de Ouro. Séguese o modelo que a pintora renacentista italiana Sofonisba Anguissola fixo en 1573 no retrato deste rei que se conserva no Museo do Prado. Sen asinar

Representación dun xarrón con flores, sobre unha peaña e fondo azul. Pintura moi lisa, só con lixeira textura nas zonas de luces. Cores brancas, amarelas, vermellas, azuis e terras. Asinado no a.i.d.: Martorel

Representación dun xarrón con flores, sobre unha peaña e fondo azul. Pintura moi lisa, só con lixeira textura nas zonas de luces. Cores brancos, amarelos, vermellos, azuis e terras. Asinado no a.i.d.: Martorel

Asorey naceu en Cambados e viviu en Santiago de Compostela desde 1918, ano no que obtén a praza de escultor anatómico da Facultade de Medicina. Neste caso, o vítor parte dun retrato obra de Felipe Criado, datado en 1957. Preséntao no seu obradoiro, con Compostela como fondo. Convértese en vítor en 1969, en razón do enmarcado que recibe, engadíndoselle un texto: “Francisco Asorey/Escultor anatómico de esta Universidad/ (1889-1961)”, seguindo criterios de Ramón Otero Túñez, decano da Facultade de Filosofía e Letras.

Seguindo o modelo iconográfico derivado de Murillo, nesta obra vemos a imaxe xuvenil da Inmaculada Concepción de pé, coas mans cruzadas diante do peito e vestida con túnica branca e manto azul, símbolos de pureza e eternidade, coroada de estrelas. A Virxe levántase sobre a esfera do mundo, onde aparece a lúa cos cornos invertidos, a cal esmaga a serpe, aludindo ao seu triunfo sobre o pecado e rodeada dun resplandor; á súa beira aparece a pomba do Espírito Santo e unha serie de anxos que a acompañan. Aparecen tamén as letanías marianas da torre e do río.

Retrato da raíña Isabel II. Trátase dunha copia doutro, feito por un anónimo da escola de Federico Madrazo, de medio corpo e de maior calidade técnica e estilísca. Dionisio Fierros realizou este retrato seguramente por encargo, na súa etapa de Santiago entre 1855 - 1858.

Retrato da raíña Isabel II, aparece de medio corpo. Clara influencia de Federico Madrazo e de Vicente López. Gusto pola calidade das teas. A moda do momento adquire gran protagonismo como elemento de contemporaneidade, e a elegancia da raíña non radica só na indumentaria, senón no seu aceno distante e altivo que outorga personalidade ao retrato. Destaca a necesidade de acompañar a figura cos emblemas reais: o cetro e a coroa.

O retrato que nos mostra ao escultor Juan Sanmartín y Serna -así era denominado no expediente que se conserva no Arquivo da Real Sociedade Económica da Cidade de Santiago- (Santiago de Compostela, 1830-1898) preséntao de pé, coa súa man dereita oculta pola roupa e a outra pousada sobre un voluminoso libro que se localiza sobre unha mesa de formas barrocas. Nun segundo plano pode verse unha librería ante a que se encontra un cartafol repleto de láminas e, tamén, sobre un alto pedestal, unha escultura súa: Cervantes en prisión, que ía presentar á Exposición Nacional de Madrid de 1887. Esta é a razón pola que o pintor José Alarcón a incorpora a este retrato de 1886. Trátase, en definitiva, dunha obra coa que o escultor pretende consagrarse na capital de España.

Lámpada de araña da Real Fábrica de Cristais de La Granja

A obra de Tomás Campuzano y Aguirre encádrase dentro da pintura paisaxística xurdida a carón do maxisterio de Carlos de Haes -quen introducira os estudantes da Academia de Belas Artes de San Fernando de Madrid no concepto de pintura ao "plein air"-. Campuzano segue este concepto xa que traballa a partir dos cadernos de apuntes realizados nas súas viaxes por toda a Península. Neste caso, trátase dunha vista da ribeira da vila asturiana de Cudillero, con certas notas pintoresquistas na concepción da paisaxe e mesmocostumistas, ao amosar cara o fondo as faenas e actividade do pequeno porto. Destaca a luminosidade que confire ás casas populares e á praia, a través dunha rica paleta de brancos e areas, todo baixo un ceo igualmente luminoso.

Mapa de España en relevo feito en dúas pezas. Ten unha escala 1:500.000 en horizontal e 1:50.000 en vertical. Na parte inferior esquerda hai unha incrición: "RELIEVE DE LA/ PENÍNSULA IBÉRICA/ POR/ "OROS CARTOGRAFÍA EN RELIEVE/ SEGÚN DATOS PUBLICADOS POR EL/ INSTITUTO GEOGRÁFICO Y CATASTRAL/ ESCALA {HORIZONTALES- 1:500000/ VERTICALES- 1: 50000/ Donativo del Dtor/ D. Alejandro R. Cadarso/ a la Facultad de Filosofia/ y Letras". O mapa encontrábase no edifico do Hospital de San Roque e na restauración que lle foi practicada comprobouse a súa pertenza á USC, polo que a Consellería de Economía e Facenda devolveu a peza a esta institución.

Mapa de Galicia, realizado para o Pavillón de Galicia na Exposición Iberoamericana de Sevilla en 1929. O mapa debúxase nun pergameo desenrolado, ao redor do cal aparecen distintos motivos alusivos a Galicia: un home e unha muller con vestidos tradicionais, versos do poeta Ramón Cabanillas e o apóstolo Santiago a cabalo sobre o escudo de Galicia inscrito nunha vieira, na parte inferior, e na superior o mar sucado por grandes naves de distintas épocas que, entre outras cousas, inciden no contínuo vínculo entre Galicia e América; as máis antigas sitúanse en primeiro termo e as máis modernas, reflexo do progreso e da era industrial, ao fondo, están flanqueando o motivo do sol nacente.

Paisaxe mariña da costa. O protagonista é sen dúbida a luz, cos seus distintos reflexos e matices, no ceo, na auga ou nas rochas contra as que rompen as ondas e nas que o sol parece pegar con forza, contrastando coa sombra en tons azuis e violetas do primeiro termo. Garabal válese dos recursos da propia técnica para lograr unha representación verídica do rompente de ondas, cargando máis a materia.

Realizado na súa etapa de madurez, Garabal presenta aquí unha paisaxe mariña, cun mar picado que bate contra as rochas, concibidas como volumes redondeados, que reflicten o aceno da pincelada. Destacan especialmente os reflexos lumínicos e os efectos cromáticos que producen sobre as distintas superficies. Lonxe dunha paisaxe idealizada, Garabal reflexa a soidade e a dureza da Costa da Morte. Asinado no a.i.d. : "M. Garabal/1948"

Da etapa de madurez de Garabal é esta paisaxe costeira, de acantilado, na que amosa a forza do mar picado batendo contra as rochas. Característica do autor é o amosar unha paisaxe que, lonxe da idealización, reflexa a crudeza e dureza da Costa da Morte. Cun dominio absoluto da técnica, Garabal preocúpase polos efectos matéricos e pictóricos, tanto no mar, onde xoga cos azuis e brancos para reflexar á forza do mar, coma nas rochas onde xoga cunha maior diversidade cromática: verdes, marróns, vermellos e malvas.

Paisaxe mariña, na parte esquerda do cadro vemos unhas árbores e na parte dereita unha gamela na auga. Asinado e datado no ángulo inferior esquerdo.

Naceu en 1827 en Monforte de Lemos e morreu en Santiago en 1900. Esta pintura forma parte da galería de retratos dos presidentes da Real Sociedade Económica de Amigos do País da Cidade de Santiago, xa que ocupou ese cargo entre os anos 1869 e 1871; concretamente hai un retrato seu, feito por Sanmartín en 1869 que nos aproxima a como era el por entón. Evidentemente o mostrado nesta pintura responde a unha idade moi superior á que tiña cando desempeñou tal labor.

Mesa de madeira redonda, cun só pé dividido en catro patas talladas con animais mitolóxicos.

Pintura que representa o momento da noitiña á beira do mar. No anoitecer, a súa atención céntrase nunha mariña, tema ao que recorrera frecuentemente dende que en 1900 se instalara en Bilbao. Aínda que de composición coidada, plasma a paisaxe cunha maior frescura que nas obras do seu mestre Carlos Haes, impoñéndose os efectos lumínicos e as acuosas celaxes nos protagonistas organizadores da composición.

A parte inmediata do teito do Paraninfo universitario compostelán, obra de Fenollera, parece relacionar Filosofía e Dereito, Ciencia e Medicina, e as Letras e a Farmacia, seguindo os doutoramentos daquela época nesta Universidade.

Así, a representación da Filosofía sostén un libro que di na súa portada: “A. BRAÑAS. M.- Filosofía del Derecho- Santiago- 1900”; deste xeito súmanse ambos os estudos. Filosofía e Dereito, ascende cara ao lugar no que pode verse un triángulo luminoso, símbolo que pode relacionarse coa Divindade pero que tamén cabe recoñecer como un Delta luminoso propio da masonería.

O teito do Paraninfo presenta tres representacións relacionados con Fenollera. A máis afastada da presidencia titúlase a Poesía, a Música e a Pintura. Na súa parte supostamente máis baixa do ceo desenvólvese unha representación das Artes -a escultura e a pintura-. Tamén, e nunha posición intermedia, móstrasenos, pensativa, unha representación da Poesía. Na parte supostamente máis elevada represéntase a Música a través dunha arpista.

A selección desta temática ben pode contar con fontes propias da masonería. Tanto a representación da Música como a da Poesía e a Pintura aparecen coas súas cabezas cubertas con coroas de loureiro, atributo de Apolo, do poeta, da virtude, da sabenza personificada e tamén das Artes Liberais.

Esta pintura central, e de maiores dimensións do teito do Paraninfo universitario compostelán, débese a Fenollera. Disponse nun espazo intermedio entre o ocupado polo profesorado e o alumnado. Está presidida pola imaxe sedente de Minerva ante a que se mostra unha muller vestida de verde, que simboliza a propia universidade galega.

Na parte do profesorado, o que se testemuña é o seu recoñecemento. Por iso, cara a aí oriéntase un xenio portando un diploma ou título que ofrece un bonete de doutor. Cara ao alumnado, en cambio, envíanse libros.

Orla en madeira tallada que simula un libro aberto coas fotos en ambos lados e na páxina esquerda un relevo que representa unha figura escribindo.

Orla da facultade de Filosofia e Letras. Promoción 1945-46

Orla da facultade de Filosofia e Letras da promoción 1949-1950. Na súa ornementación, inspirada na Grecia clásica, figura unha representación de Minerva.

Orla tallada en madeira, elaborada en dúas pezas. No marco aparecen as fotos do profesorado e no corpo principal, sustentado por dúas figuras clásicas tenentes, está o estudiantado; neste caso é de destacar que todo o alumnado é feminino.

A natureza é a gran protagonista deste cadro: as árbores, o ceo e un camiño no que as personaxes ao lonxe son unha mera anécdota. O contraste das cores ocres da terra cos verdes das árbores xunto co ceo grisaceo compoñen unha imaxe na que a vexetación é o elemento principal. As cores cunha gama cromática restrinxida e de baixa intensidade, confírenlle á paisaxe un aspecto triste e melancólico. Asinado e datado no ángulo inferior esquerdo (J Espina 86).

A concepción da paisaxe de Rafael Úbeda é claramente unha débeda tanto de conceptos cubistas coma da influencia de Cézanne; do primeiro toma a sólida estrutura compositiva, mentres que do segundo toma o concepto de reducir as formas da natureza a figuras básicas de xeometría. Así, o autor preséntanos unha paisaxe dunha vila toledano estruturada en distintas zonas: as árbores e casas do primeiro termo e as montañas do fondo, elementos que quedan reducidos a formas xeométricas triangulares, definidas polo trazo do debuxo. A paisaxe queda, por tanto, reducida a unha recreación de trazos esenciais e esquematizada ao máximo. A paleta cromática é sobria, baseada en gamas de grises, xunto con toques de brancos, ocres, verdes e vermello.

A ampliación da Real Universidade, cun andar máis, outorgoulle un novo sentido á súa portada. Así a orixinaria -que segue a opción proposta por José Pérez Machado en 1799, con esculturas de José Ferreiro (1803)- é alterada desde o proxecto datado en 1889 e asinado por Ricardo Velázquez Bosco, levado a cabo entre 1894 e 1906. No relativo a esta portada cabe supoñer un papel relevante do propio Montero Ríos como mentor, en tanto que será Ramón Núñez quen se encarga do programa escultórico, datado en 1902.

Un relevo alusivo a Minerva -ou “a Sabenza coroando a mocidade estudosa”- , entre medallóns que nos mostran a Diego de Muros e Alonso de Fonseca, acompáñase de figuras en pé que representan a Lope Gómez de Marzoa, Álvaro de Cadaval, Conde de Monterrey (Manuel Acevedo y Zuñiga) e Juan de Ulloa. Todo isto coróase co escudo real entre portadores.

Paisaxe rural galega. En primeiro termo vemos un campo e no fondo dúas casas e as árbores, todo en tonos verdes e marróns característicos do outono. Asinado no ángulo inferior dereito.

Representa a unha muller sentada cun neno no colo e un libro nas mans. Ao seu carón, unha nena; é dicir, unha nai que ten que conxugar a maternidade e as tarefas domésticas co mundo académico ou profesional. A integración da muller no mundo académico, unha nova realidade e unha nova forma de representación ligada á corrente da Nova Figuración. Plasticamente a obra contén certos trazos expresionistas combinados cunha visión inxenuísta, peculiar da arte naïf. A composición é rixida e hierática. As figuras distorsiónanse e o colorido acentúa o carácter metálico e de atmosfera vaga que se ve apoiado polo espazo irreal do cuarto. A xeometría é un valor engadido á obra que lle outorga un matiz abstracto. Vólvese á figuración. pero contaminada polas novas tendencias dunha arte á que non se pode renunciar. Traballado con textura a espátula. Obra que recibiu a medalla de ouro na exposición celebrada con motivo da conmemoración do 50 aniversario da sección de Historía da entón Facultade de Filosofía e Letras da Universidade. Asinado pola autora no ángulo inferior esquerdo: "Soledad/de Rojas/73"

Reloxo dourado de fundición, decorado con cerámica pintada con motivos florais e un retrato de muller na parte superior nun marco ovalado e, a cada beira, un instrumento musical: un arpa e unha mandolina. O reloxo é redondo co números romanos; cóbreo unha campá de cristal.

Reloxo de parede de madeira tallada, dourada e esmaltada. Decoración en relevo no enmarque do reloxo, de raigame rococó.

Pintura retrato do rei Carlos I de España e V de Alemaña, en formato ovalado pero enmarcado en rectangular, de medio corpo, coa cabeza lixeiramente xirada cara a dereita, a vestimenta informal pero leva un colgante como atributo do seu estatus. As características responden a unha pintura académica e tradicional.

Fotografía asinada no a.i.d. a lápis: "A. Chicharro/Santiago"

Neste debuxo a carbón, Laxeiro presenta un retrato frontal dunha muller cortado á altura do busto. Centra a atención na mirada do persoaxe que, aínda que parece ausente, mira cara a fóra, cara o espectador. A técnica é reflexo do estilo do autor, destaca a importancia do debuxo, definidor dos rasgos do rostro e a liña, de formas sinuosas e redondeadas coa que traza o perfil do rostro e do manto co que cobre a cabeza.

Retrato dun rei (que podería ser Fernando VI) de formato ovalado, de medio corpo con banda en cor azul celeste cruzándolle o peito ademais dun colgante de pedras preciosas como atributo da súa categoria. Pola súa vestimenta e peiteado pode datarse cronoloxicamente. Asinado no ángulo inferior dereito.

Litografía dun autorretrato de Leonardo da Vinci

Litografía que mostra o perfil dun vello e dunha moza, sobre unha obra de Leonardo.

Mestre da paisaxe galega, recibiu con este cadro a Medalla de Ouro na Exposición Nacional de Belas Artes de 1922. Trátase dunha obra en tonos azulados e verdosos, moi diáfanos nos que o autor reincide de novo na necesidade de adaptación e transformación do luminismo mediterráneo de tipo sorollesco ao atlantismo galego. A técnica bosquexada, de longas pinceladas, posúe un toque case "fauve" no emprego da cor, especialmente neses azuís rutilantes que lle son caracteristícos. Asinado no ángulo inferior dereito:"F. Llorens"

Óleo sobre táboa que representa a San Xoán Bautista de corpo enteiro, medio espido con túnica sobre un ombreiro con nó na cadeira. Leva o libro do Evanxeo na man esquerda e a dereita levantada cara o ceo sinalando co dedo o mundo celeste. Ao fondo, unha paisaxe de árbores e montañas. O corpo vese algo desproporcionado Inscrición no reverso: "nº 20-825" "Licen(do) Fer(do) de Castro" (Licenciado Fernando de Castro)

Vista desde o mar do barrio de Santo Tomé, en Cambados, totalmente rodeado polas augas, o que provoca continuos efectos de reflexo. Acuarela de gran transparencia, moi lixeira. Asinado e datado no ángulo inferior esquerdo.

O tema do cadro é a figura da muller. A rapaza de corpo enteiro apoiase con graza sobre unha varanda da pontiña, mentres nas súas mans suxeita un parasol. A imaxe lémbranos inmediatamente a estatua de Roig y Soler que realiza para o parque da Cidadela de Barcelona, coñecida como La Dama de la sombrilla. A conquista de beleza formal prima por riba doutra intención. Martínez del Rincón realiza unha obra de excelente factura. Como gran colorista que é, outorga ao cadro unha gran riqueza de tonalidades, xerada polo chamativo contraste entre os verdes brillantes, os brancos moi puros e os vermellos intensos. A minuciosidade dos detalles é caracteristica da estética modernista.

Vista arquitectónica da cidade de Lima; na parte inferior, no centro, unha muller asomada a un balcón. Incrición no a.i. e. a lápiz: "Miguel Oursantzo. Lima. 1950" Inscrición na parte inferior do passpartout, practicamente perdida: "Techos de Lima"

A imaxe da torre do reloxo da colexiata de Vigo queda encadrada no enmarque que lle outorga a vista tomada desde unha das rúas que van converxer á concatedral. As angulosidades das arquitecturas, as súas rexas volumetrías e a perspectiva da rúa que encontra o seu punto de fuga na fachada da igrexa, son os puntos principais que centran a atención do artista.

Cuadro de historia, presentado á Exposición Nacional de 1871, que recolle o momento no que se firma a paz de Cambrai, pola que Margarida de Austria renuncia ao seu ducado de Borgoña en 1529 ante Luisa de Saboia. A relevancia do episodio require dunha representación solemne, recreada a través do rigor histórico. Esta vontade de erudición historicista plásmase nunha minuciosa e preciosista descrición do mobiliario así como da vestimenta dos personaxes, resultando unha composición certamente teatralizada, que peca quizais dunha excesiva frialdade. Factura academicista, cunha técnica coidada e preciosista.

Tresillo de madeira e veludo vermello. Está tapizado excepto nas patas e no armazón. É un conxunto de sofá e dúas cadeiras de brazos.

Trátase dunha típica escena da vida estudiantil compostelá, na que a tuna, co seu balbordo e ledicia, toca e canta nunha das rúas da cidade vella, concretamente baixo os soportais da que parece a Rúa Nova, perto xa da praza do Toural. O feito de situar a escena no ámbito compostelán, fálanos do sentimento galego do artista, enraizado na corrente primitivista dos artistas do 16. Fai unha minuciosa descrición dese instante, no que aparecen os tunos, uns sentados, outros tocando, e do lugar os característicos soportais de Santiago, perfectamente trazados cun sólido debuxo. Asinado e datado no ángulo inferior esquerdo.

O camiño esténdese dende o primeiro termo cara o fondo, onde se dispoñen algunhas casas, nun percorrido que discorre paralelo á liña de costa. A paisaxe da ría concíbese plena dunha esbrancuxada luminosidade, acrecentada polos reflexos da auga. Asinado e datado no ángulo inferior dereito.

Visita a unha galería de arte. En primeiro plano vemos unhas persoas mirando unhas pinturas que penduran das paredes. A composición lévanos cara o fondo. Dominan as tonalidades vermellas ata tal punto que as figuras desdebúxanse. A obra foi presentada no concurso que  convocou a Facultade de Filosofía e Letras en 1973.

Ramón Otero Pedrayo (1888-1976) estudou Dereito e Filosofía e Letras na Universidade de Santiago onde ocupou a cátedra de Xeografía ata 1958, ano no que se xubila. O seu vítor parte dun retrato seu de xuventude, pretendéndose quizais con isto remitirnos ao dun tempo anterior á Guerra Civil e, polo tanto, aos anos nos que a súa obra se moveu nuns maiores ámbitos de liberdade. O vítor en cuestión está asinado: X. Martiño- 1996 e conta co correspondente epígrafe. Fíxose no marco das celebracións do V Centenario da Universidade compostelá.

O vítor de Alfredo Brañas (1859-1900),  obra do pintor Francisco Luis López Carballo,  tivo que ser realizado pouco despois de 1956. Neste caso o retrato non está incluído explicitamente nun medallón, pero a súa forma, en certo modo, suxíreo; leva a muceta vermella, propia do Dereito, así como a medalla de doutor. Seguindo o habitual, complétase a composición cunha ambientación. No fondo pode verse, recortado nun ceo azul,  un conxunto de arquitecturas e guindastres, así como uns hórreos, aludindo así a dúas caras do traballo de Galicia -unha vinculada ao mundo campesiño e a outra ao industrial, máis propio do mundo urbano-. Complétase cunha epígrafe.

É obra de Manuel Rodríguez, a datar en 1889. Presídeo unha Minerva sedente que está impoñendo unha coroa a un marmóreo busto clásico que nos mostra a Antonio Casares (1812-1888). Ante dito soporte está o escudo da Universidade. Diverso instrumental alude ao seu quefacer como químico e farmacéutico, así como en relación coa medicina. Tamén, ante a masa nebulosa sobre a que se asenta a deusa Minerva, pode verse unha barreta azul -alusiva aos seus estudos de Filosofía-. Todo o que está á dereita de Minerva representa a Universidade de Compostela. Móstrase tamén unha representación da Historia e un epígrafe.

Neste vítor o retrato do personaxe (1788-1866) evoca o que pode verse nun dos nove medallóns do Paraninfo. Neste caso, pártese da obra máis significativa deste catedrático: o primeiro mapa de Galicia que pode considerarse realizado con criterios científicos e que vale como fondo non só ao retrato, senón tamén á cartela que se dispón abaixo, inserida nunha cruz de Santiago. Un globo terráqueo, unha regra, un compás, libros, algún mapa…, todo isto disposto nunha base que ocupa a parte inferior desta obra e que completa a composición proposta por Elvira Santiso, a pintora asinante desta obra.

Eugenio Montero Ríos (1832-1914) foi estudante e catedrático de Dereito Canónico en Santiago. Está recoñecido cun vítor nesta Universidade, probablemente cando foi designado Ministro de Graza e Xustiza (1871-1873); reutilizouse dedicándollo a Joaquín Díaz de Rábago. O actual é obra de Tito Vázquez e dátase en 1913. Conta cun retrato seu na parte alta e un largo epígrafe abaixo. Iníciase así un formato que, trala concreción do Paraninfo, van seguir outros vítores.

Laverde Ruiz naceu en Estrada, Santander (1835-1890) e desde os catro anos vivirá en Nueva, (Llanes), medrando nun ambiente tradicionalista. En 1876 trasládase a Santiago, á cátedra de Literatura Xeral e Española. Ao usar unha vieira, timbrando o retrato, relaciónase o personaxe dun xeito evidente con Compostela. Entre columnas, baixo o retrato, unha parella de figuras femininas aluden aos seus estudos: unha á Xurisprudencia e a outra a Filosofía e Letras. Tamén, neste caso, relaciónase o vítor con Elvira Santiso e dátase cara a 1940. Complétase cun longo epígrafe.

Jacobo Gil Villanueva naceu e morreu en Compostela (1831-1906). En 1857 é catedrático de Dereito Civil da Universidade de Santiago; tamén será reitor (1890-1891, 1904-1906). O seu vítor é unha obra escultórica na que se suman un retrato, un sucinto encadre e unha epígrafe. Preséntase o personaxe en forma de busto, coa muceta negra, propia do reitor, lucindo a medalla. Polo que se refire ao rostro, parece seguirse unha imaxe súa correspondente a 1905. Apoia o seu brazo esquerdo nun libro cuxo lombo di: DE LOS CENSOS, referíndose ao seu libro “De los censos, según la legislación general de España”. Fíxoo Francisco Asorey en 1923 e está localizado na entrada do Paraninfo.

O vítor en cuestión, encomendado con motivo do V Centenario da Universidade compostelá, resólvese dándolle o protagonismo a unha muller indefinida -está de perfil e apenas se distingue o seu rostro-  que se encontra sentada nunha cadeira,  portando nas súas mans unha fotografía na que poden verse as dúas irmás Fernández de la Vega,  Jimena (1895-1984) e Elisa (1895-1933), que culminan os seus estudos de Medicina en 1919 sendo as primeiras mulleres que rematan os seus estudos nesta universidade. O pintor parte para isto dunha fotografía cuxo contido simplifica, en obra datada en 1996.

Neste caso, o vítor móstranos unha representación da Xustiza, sedente, acompañada de dous ignudi; tamén pode verse aquí un escudo da Universidade compostelá. Polo seu estilo cabe encadrar esta obra cara a 1870-1875, algo impropio se do que se trata é de render homenaxe a Joaquín Díaz de Rábago (1837-1860), personaxe ao que se alude no correspondente epígrafe. É moi probable que esteamos ante un vítor reaproveitado alá por 1913 e dedicado, inicialmente, a Eugenio Montero Ríos.

José Rodríguez Carracido naceu en Santiago de Compostela (1856-1928), licenciouse en Farmacia pola Universidade de Santiago (1874) e doutorouse na de Madrid (1875). Neste caso, o vítor divide o espazo en tres partes seguindo, en certa maneira, as pautas marcadas por Tito Vázquez no vítor que realiza de Montero Ríos en 1913. Vai introducir, como naquel, a súa imaxe nun medallón. Unha segunda parte está protagonizada polas dúas figuras sedentes, que se mostran coas cores propias dunha grisalla dispostas de costas e partindo dunha mesma base. Como terceira parte, unha epígrafe completa o espazo do vítor. Datada en 1916, é obra do pintor Fernando Martín Marqués.

Este vítor dátase en 1940. É obra da pintora Elvira Santiso. Na súa composición cabe valorar tres partes: un retrato, unha ambientación complementaria e un epígrafe. No relativo ao retrato de Varela de Montes (1796-1868), está disposto na parte alta e media, nun marco ovalado rodeado de loureiro. Copia, nas súas formas, o realizado por Dionisio Fierros. Baixo o retrato pode verse unha disección anatómica que evoca a representada na propia Facultade de Medicina á que se fai, así, referencia, así como aos seus estudos, mostrando libros, apuntamentos e recipientes utilizados para a atención médica. O epígrafe disponse, como é común, na parte inferior.

Juan Vázquez de Mella naceu en Cangas de Onís e estudou Dereito en Santiago (1861-1928). Neste caso, o vítor en cuestión utiliza un escudo vinculado ao personaxe. Disponse na parte alta, formando parte dunha arquitectura baixo a que se coloca o seu retrato. Xa na parte baixa hai dúas figuras femininas de carácter alegórico; recoñécense como a Elocuencia e a Patria. Complétase a composición cunha epígrafe. Juan Luis pinta esta obra en 1941.

Rodríguez de Viguri naceu en Santiago (1881-1945). Cursou a licenciatura de Dereito en Santiago e doutorouse en Madrid. O seu vítor presenta tres partes. Na parte superior hai un frontón no que pode verse unha balanza, unha espada, un cetro e un libro aberto, alusivos ao Dereito, todo isto significando a Xustiza. Abaixo, aos lados, hai dúas cariátides. A da dereita leva un cetro relacionado co deus Mercurio, alusivo aos labores do corpo diplomático ao que pertence e entre ambas móstrase un retrato do persoeiro. Un epígrafe alusivo a Viguri cobre a zona inferior. É obra de Fernando Martín Marqués, de 1923.

Manuel Casás naceu na Coruña (1867-1960). Estudou Dereito na Universidade de Santiago. Ingresou na Real Academia Galega en 1936, da que foi o seu presidente entre 1942 e 1960. O vítor co que se lle honra móstranos un retrato seu. Encádrao un marco que presenta o escudo da Universidade. Tamén poden verse os escudos da Real Academia Galega, orlado co seu lema -Colligit, Expurgat, Innovat- e o propio de Galicia. Como é habitual, na parte baixa preséntase o epígrafe alusivo ao personaxe.

É obra asinada por Luis Quintáns Goyanes, datada en 1961.

Xurxo Martiño fai unha reinterpretación do vítor clásico dende a súa óptica contemporánea. Mantén a inscrición que fai relación dos méritos do homenaxeado pero, en vez de retratalo, utiliza unha fotografía del en branco e negro que centra a composición. Está presente o rigor xeométrico xa que o autor enmarca a fotografía sobre un fondo de dúas cores de tintas planas perfectamente delimitados creando formas rectangulares que se contrapoñen ao círculo ou esfera que vemos debaixo da fotografía, sempre seguindo esa linguaxe simplificadora característica do autor. Na parte inferior e sobre fondo negro lese a seguinte inscripción: "Ó INSIGNE D. SALVADOR CABEZA DE LEÓN (1854-1934),/ NATURAL DE BETANZOS. CATEDRÁTICO DE DEREITO/ INTERNACIONAL PÚBLICO E PRIVADO. DECANO DA/ FACULTADE DE DEREITO. ALCALDE DE SANTIAGO./ FUNDADOR DAS ACADEMIAS GALEGAS, &C, &C." Este e outros vítores foron encargados en 1995 a Xurxo Martiño continuando así a tradición universitaria de homenaxear personaxes relevantes da súa historia.

Santo Toribio de Mogrovejo (1538-1606) recibiu o grao de licenciado en Canons en Santiago en 1568. A partir de 1767 conta cun retablo propio na igrexa dos xesuítas, hoxe da Universidade. O seu vítor dispúxose sobre a porta que enlaza co templo desde o claustro universitario. Un escudo de armas enaltecido por un dosel e os voos duns anxos, así como a mitra, o palio e o báculo, alusivos á condición de prelado e á escribanía e uns documentos relativos ao seu papel de escritor, completan a composición con longo epígrafe relativo á súa persoa. Garda afinidades con obras do pintor José Garabalo Louzao e outros vítores realizados arredor a 1850.